بهم ریختگی دندانی چیست و چه اشکالی مشاهده می‌شود؟
نظم دندان ها یکی از پارامترهای بسیار مهم در زیبایی طرح لبخند و ظاهر چهره است. علاوه بر این، دندان ها در حالت استاندارد نسبت به هم کمی فاصله دارند و دندان های فک بالا کمی جلوتر از فک پایین قرار دارند. از بین رفتن شرایط عنوان شده تحت عنوان بهم ریختگی یا شلوغی دندانی شناخته می شود. در این مقاله اشکال مختلف بهم ریختگی دندانی مورد بررسی قرار گرفته است. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما تا پایان همراه باشید.
بهم ریختگی دندانی چیست؟
دندان ها در حالت استاندارد، منظم و با فاصله مناسب نسبت به هم قرار می گیرند. از طرفی دندان های فک بالا کمی جلوتر از دندان های فک پایین (با فاصله کمتر از 2 میلی متر) هستند. هر گونه تغییر در این وضعیت، چینش نامناسب و از بین رفتن تناسب بین دندان ها و فک، تحت عنوان بهم ریختگی دندانی شناخته می شود. لبخند زیبا خواسته هر شخصی است که گاهی به دلیل بروز این عارضه تحت تاثیر قرار می گیرد. البته این موضوع تنها به بروز مشکل در زیبایی ظاهری دندان ها ختم نمی‌شود. بلکه سلامت دهان و دندان نیز به خطر می افتد. عوامل مختلفی در بروز این عارضه نقش دارند که در دو گروه ژنتیک (نقص‌های مادرزادی در ناحیه فک) و اکتسابی جای می گیرند. این عارضه برحسب شکل ظاهری به انواع مختلفی تقسیم می شود که شاخص ترین آنها عبارتند از:
اورجت
همانطور که پیش‌تر اشاره شد حداکثر فاصله طبیعی دندان های فک بالا و پائین حدود 2 میلی متر است. افزایش این فاصله بیشتر از حد طبیعی، تحت عنوان جلوآمدگی یا اورجت افزایش یافته، شناخته می شود. جلوآمدگی تحت تاثیر عوامل مختلفی رخ می دهد. افزایش رشد فک بالا یا کاهش رشد فک پایین یا ترکیبی از این دو به عنوان یکی از عوامل موثر مطرح است. گاهی جلو زدن دندان های جلویی فک بالا یا عقب رفتن دندان های جلویی فک پایین موجب بروز این عارضه می شود. عادت های نادرستی چون مکیدن زبان، لب یا انگشت نیز در بروز عارضه عنوان شده بی‌تاثیر نیستند.
فشردگی دندان ها به هم
کمبود فضا و فشردگی دندان ها روی هم، مشکل بسیاری از کودکان و حتی بزرگسالان است. در این عارضه قوس دندانی از فضای کافی برای جاگیری دندان ها برخوردار نیست. به همین دلیل دندان ها نمی توانند به صورت صاف و مستقیم بیرون زدگی داشته باشند. درنتیجه حالت کج و روی هم سوار شده پیدا می کنند. مشکلات ناشی از این عارضه تنها به جنبه زیبایی مربوط نیست. بلکه دندان های فشرده محل مناسبی را برای تجمع باکتری فراهم می کنند و احتمال بروز عفونت لثه افزایش می یابد. علاوه براین به دلیل اعمال فشار بیشتر به مفصل فک، مشکلاتی چون سردرد، درد فک، تحلیل لثه و لق شدن دندان ها بروز می یابد. عوامل مختلفی در بروز این عارضه نقش دارند که بیشتر ژنتیک و کمتر عوامل محیطی (از قبیل تنفس از راه دهان، مکیدن انگشت و دندان نهفته) را شامل می شود.
انحراف خط میدلاین
میدلاین خط متقارنی است که دندان های موجود در فک بالا و پایین را به دو بخش مساوی تقسیم می کند. انحراف خط میدلاین یکی دیگر از انواع بهم ریختگی دندانی است که به دلیل عدم تطابق خط مرکزی بین دندان های جلویی در فک بالا و پایین رخ می دهد. در صورت افزایش میزان انحراف به بیش از ۴ میلی متر درمان این عارضه ضرورت دارد. عوامل متعددی در بروز این عارضه نقش دارند که از جمله آنها می توان به ژنتیک، انحراف فک و حرکت دندان ها به دلیل از دست رفتن یکی از آن ها اشاره کرد.
اوربایت افزایش یافته
در این عارضه دندان های فک بالا بلندتر و جلوتر از حالت طبیعی هستند. در نتیجه بخشی یا تمامی قسمت های دندان جلو در فک پایین پوشش داده می شود. پنهان شدن دندان های فک پائین پشت دندان های فک بالا تنها از جنبه زیبایی مشکل ایجاد نمی کند. بلکه پوسیدگی دندان های بالا را نیز موجب می شود. گاهی اوقات نیز دندان های فک پایین به لثه بالا می رسد و شدت آسیب وارده را افزایش می دهد.
اوپن بایت
یکی دیگر از اشکال بهم ریختگی دندانی اوپن بایت نام دارد. در این عارضه حین بستن فک (قرار گرفتن فک بالا روی فک پایین) دندان های جلو به طور کامل به هم نرسیده و مقداری فضای خالی بین آنها مشاهده می شود. این عارضه علاوه بر تاثیر مخرب بر زیبایی ظاهری دندان ها، صحبت کردن و غذا خوردن را نیز با مشکل مواجه می کند. سایش دندان های عقب، ایجاد اختلال در مفصل گیجگاهی فکی و مشکلات لثه از دیگر مشکلات ناشی از اوپن بایت هستند.
کراس بایت
در یکی دیگر از انواع بهم ریختگی دندانی تحت عنوان کراس بایت، دندان فک پایین جلوتر از دندان موجود در فک بالا قرار می گیرد. این عارضه می تواند یک یا بیش از یک دندان را درگیر کند. کراس بایت باید در اسرع وقت مورد رسیدگی و درمان قرار گیرد. زیرا علاوه بر مشکلات زیبایی، جویدن و صحبت کردن را با اختلال مواجه می کند. همچنین به دلیل سایش دندان ها، مینای آن در معرض تخریب قرار می گیرد و سریع تر دچار پوسیدگی می شوند.
آندربایت
آندربایت به معنای جلو زدگی دندان های فک پایین نسبت به فک بالا است. این عارضه به صورت خفیف متوسط و شدید مشاهده می شود. نوع خفیف معمولاً مشکلی برای فرد ایجاد نمی کند. اما نوع شدید و متوسط زیبایی، تکلم و جویدن فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین در موارد شدید امکان بروز درد شدید در ناحیه دهان و فک وجود دارد. ناگفته نماند که این نوع از بهم ریختگی دندانی به دلیل عوامل ژنتیکی، عادت های نادرستی چون مکیدن انگشت، ضربه و یا تومور بروز می یابد.
سخن پایانی
ما در این مقاله انواع مختلف عارضه بهم ریختگی دندانی (از بین رفتن نظم و شکل طبیعی دندان ها) را مورد بررسی قرار دادیم. این عارضه برحسب شکل ظاهری به شکل اورجت (جلورفتگی)، اوربایت، اوپن بایت، آندربایت، کراس بایت، انحراف خط میدلاین یا فشردگی دندان ها بروز می یابد. پیگیری و درمان هر یک از عارضه های عنوان شده حائز اهمیت است. زیرا علاوه بر تاثیر منفی بر ظاهر دندان ها، مشکلاتی چون پوسیدگی، اختلال در تکلم، جویدن غذا و …. نیز بروز می یابد. کلینیک دکتر نسیم بروفه جراح و دندانپزشک در زمینه ترمیم، زیبایی، اطفال و پروتز آماده خدمت رسانی به مراجعه کنندگان در رابطه با درمان انواع بهم ریختگی دندانی هستند. برای گرفتن نوبت ویزیت حضوری از طریق شماره های درج شده در سایت اقدام کنید.
